Μάρεϊ Μπούκτσιν, ο στοχαστής της ελευθερίας και της οικολογίας

Στο παρακάτω κείμενο παρουσιάζεται με συντομία η ζωή και το έργο του Μάρεϊ Μπούκτσιν, όπως επίσης και οι σημαντικότερες προσπάθειες για τη διάδοση της θεωρίας του (κοινωνική οικολογία), δηλαδή του Ινστιτούτου για την Κοινωνική Οικολογία και του προγράμματος για τον Κομμουναλισμό. 

Τα ξημερώματα της Κυριακής 30 Ιουλίου 2006 πέθανε ο Μάρεϊ Μπούκτσιν (Murray Bookchin) σε ηλικία 85 ετών. Σύμφωνα με τις δηλώσεις της κόρης του στα τοπικά μέσα ενημέρωσης του Βερμόντ (Vermont) των Η.Π.Α. πέθανε από ανακοπή καρδιάς στο σπίτι του στο Μπέρλιγκτον (Burlington) του Βερμόντ.

Βιογραφικά στοιχεία
Ο Μπούκτσιν γεννήθηκε στη Νέα Υόρκη τον Ιανουάριο του 1921 από γονείς Ρώσους-εβραίους μετανάστες. Η γιαγιά του, από την πλευρά της μητέρας του, φρόντισε από πολύ νωρίς να εμποτίσει τον μικρό Μάρεϊ με τις ελευθεριακές ιδέες, αφού η ίδια συμμετείχε παλιότερα σε ένα κίνημα που εκδηλώθηκε στην τσαρική Ρωσία. Ο Μπούκτσιν κατά τη διάρκεια της μεγάλης οικονομικής κρίσης του 1929-32, και ενώ ήταν μόλις 9 ετών, οργανώθηκε στην κομμουνιστική νεολαία, αλλά το 1939 μετά το σύμφωνο Μολότωφ- Ρίμπεντροπ (1939) μεταξύ Σοβιετικών και Ναζί διεγράφη λόγω αναρχοτροτσκιστικών αποκλίσεων. Εντωμεταξύ, είχε δηλώσει εθελοντής για το μέτωπο του ισπανικού εμφυλίου, αλλά η αίτησή του απορρίφθηκε λόγω του νεαρού της ηλικίας του. Αργότερα, πέρασε στον τροτσκισμό από τον οποίο γρήγορα απογοητεύτηκε. Υπήρξε εργάτης σε χυτήριο του Νιου Τζέρσεϋ, ενώ ως εργάτης σε αυτοκινητοβιομηχανία κατά τη διάρκεια της μεγάλης απεργίας της Τζένεραλ Μότορς, υιοθέτησε την αντιεξουσιαστική σκέψη. Δημοσίευσε δεκάδες βιβλία, δίδαξε στα «ελεύθερα πανεπιστήμια» της Νέας Υόρκης, στο Στάτεν Άιλαντ (City College University System) και έγινε τακτικός καθηγητής στο Νιου Τζέρσεϋ (Ramapo College). Επίσης, υπήρξε συνιδρυτής του Ινστιτούτου Κοινωνικής Οικολογίας (Institute for Social Ecology) στο Βερμόντ το οποίο διηύθυνε μέχρι το τέλος της ζωής του.1

Μπουεναβεντούρα Ντουρρούτι 14/7/1896-20/11/1936

«Εχθρός μας είναι όποιος αντιτίθεται στις κατακτήσεις της επανάστασης»

Στις 7 Ιανουαρίου του 1921, ένας νεαρός μηχανικός των σιδηροδρόμων, ονόματι Μπουοναβεντούρα Ντουρούτι, εγγραφόταν στους καταλόγους των μελών της αναρχοσυνδικαλιστικής Εθνικής Συνομοσπονδίας Εργασίας της Ισπανίας, της θρυλικής Confederacion Nacional del Trabajo (CNT). Δεκαπέντε χρόνια μετά, θα σκοτωνόταν, υπηρετώντας το υπέρτατο όνειρο του ανθρώπου.

Η καταγραφή της περιουσίας του, όταν χάθηκε από μια, πιθανώς όχι και τελείως αδέσποτη, σφαίρα, που τον χτύπησε πισώπλατα, είναι ενδεικτική της ζωής του: «δύο αλλαξιές, δύο πιστόλια, ένα ζευγάρι γυαλιά ηλίου κι ένα ζευγάρι κιάλια». Αδιάφθορος, ακτιβιστής, βαθύτατα ηθικός, γενναίος, ικανός να εμπνεύσει, ωραίος και επιβλητικός με γέλιο και βλέμμα μικρού παιδιού, ο Μπουοναβεντούρα Ντουρούτι υπήρξε η προσωποποίηση της επαναστατικής ακεραιότητας, πολύ πριν τον Τσε. Κι ένα ίνδαλμα για δεκάδες παιδιά της εποχής, σαν τον Τσε.

Ήταν ένα γνήσιο τέκνο του 20ου αιώνα. Με όλη τη βία, τη φρίκη, το αίμα που τον έπνιξε, αυτός ο αιώνας που έφυγε είχε ένα χαρακτηριστικό μοναδικό: ήταν ο πρώτος στον οποίο ακούστηκαν δυνατά και καθαρά οι φωνές των λαών, ο πρώτος στον οποίο οι προλετάριοι είχαν φωνή και τη δύναμη να αγωνιστούν για μιαν αταξική κοινωνία. Πουθενά η φωνή τους δεν ακούστηκε τόσο καθαρή όσο στην Ισπανία του 1936, στη χρυσή γη της Καταλωνίας, όπου το όραμα του ελευθεριακού κομμουνισμού πήρε σάρκα και οστά σε μια κοινωνία πρότυπο -και προδόθηκε φρικτά από τον «ορθόδοξο κομμουνισμό», παραδιδόμενη στα χέρια των φασιστών του Φράνκο. Η αλήθεια για την οδυνηρή προδοσία, ήταν εκείνη που οδήγησε, προσχεδιασμένα κι ύπουλα, την προσωπικότητα του Ντουρούτι στα μικρά γράμματα της Ιστορίας. Ο Ντουρούτι, οι σύντροφοί του κι ο αγώνας τους ήταν η απόδειξη της συνείδησης κι αγωνιστικότητας των εργατών κι αγροτών, ήταν η απόδειξη πως δεν χρειάζονταν «εκπαίδευση» και «δικτατορία του προλεταριάτου», ούτε «εκκαθαρίσεις» σαν αυτές του Στάλιν για να επιτευχθεί το περίφημο «τελευταίο στάδιο της επανάστασης».

Πιοτρ Κροπότκιν: Προς τους νέους

Σε σας τους νέους θέλω να μιλήσω σήμερα. Οι γέροι — εννοώ φυσικά τους γέρους στην καρδιά και το πνεύμα— ας αφήσουν στην άκρη το βιβλιαράκι μου αυτό για να μην κουραστούν διαβάζοντας κάτι που δεν θα τους πει τίποτε.

Υποθέτω ότι είσαι περίπου δεκαοκτώ ή είκοσι χρονών, ότι τελειώνεις με την μαθητεία σου σε μια Τέχνη με τις σπουδές σου, και ότι τώρα βγαίνεις στην ζωή. Φαντάζομαι ότι το πνεύμα σου είναι απαλλαγμένο από τις προλήψεις τις οποίες διάφοροι άνθρωποι προσπάθησαν να σου εμφυσήσουν, ότι δεν φοβάσαι τον διάβολο και ότι δεν δίνεις σημασία στα παραληρήματα των παπάδων και των ιεροκηρύκων.

Υποθέτω ακόμη ότι δεν είσαι ένας από εκείνους τους ανόητους λιμοκοντόρους —θλιβερά προϊόντα μιας κοινωνίας σε παρακμή— που επιδεικνύουν τα γελοία παντελόνια και τις πιθηκίσιες φάτσες τους στους δρόμους, και οι οποίοι ήδη σ’ αυτήν την ηλικία δεν κυριαρχούνται από τίποτε άλλο πέρα από την ακόρεστη επιθυμία για απολαύσεις έναντι οποιουδήποτε τιμήματος… Απεναντίας πιστεύω ότι η καρδιά σου είναι ζωντανή, γι’ αυτό ακριβώς και σου μιλώ.

Η αναρχική κοινωνιολογία του φεντεραλισμού του Κόλιν Γουόρντ

Το κείµενο αυτό δηµοσιεύτηκε στην εφηµερίδα Freedom (27η Ιούνη, 11η Ιούλη 1992). Ο Κόλιν Γουόρντ (Colin Ward: 1924-) υπήρξε διευθυντής της αγγλικής εφηµερίδας Ελευθερία (Freedom) και ιδρυτής του περιοδικού Αναρχία (Anarchy). Έχει γράψει βιβλία για την πολιτική, την αρχιτεκτονική και την εκπαίδευση. Στο παρελθόν έχει δηµοσιευτεί στην Ευτοπία (τ. 2) κείµενό του µε τίτλο «Μια αναρχική προσέγγιση της πολεοδοµίας».

Ο µικρός αριθµός παιδιών σε κάθε ευρωπαϊκή χώρα που είχε την ευκαιρία να µελετήσει την ιστορία της Ευρώπης, καθώς και του δικού του έθνους, έµαθε ότι υπήρξαν δύο κορυφαία γεγονότα κατά τον 19ο αιώνα: η ενοποίηση της Γερµανίας που επιτεύχθηκε από τον Βίσµαρκ και τον αυτοκράτορα Γουλιέλµο Α΄, και η ενοποίηση της Ιταλίας η οποία επιτεύχθηκε από τους Καβούρ, Ματσίνι, Γκαριµπάλντι και Βιττόριο Εµανουέλε Β΄.

Κάποιες σκέψεις για τις αντιφασιστικές πολιτοφυλακές

του Parabellum

Μετά την πρόσφατη δράση του αναβαθμισμένου εθνικιστικού- φασιστικού χώρου γίνεται όλο και περισσότερο λόγος για ένα συλλογικό επιθετικό τρόπο αντιμετώπισης των φασιστών στο δρόμο από τον αντιεξουσιαστικό χώρο. Παρόλο το γεγονός οτί επιτέλους όλο και περισσότεροι σύντροφοι κατανοούν πως η αμιγώς πολιτική επίθεση και τα παρεπιπτόντως «πεσίματα» δεν είναι αρκετά για να αντιμετωπιστεί ο εχθρός, υπάρχει ο κίνδυνος να δομήσουμε κάτι με το γνωστό επιφανειακό και τσαπατσούλικο τρόπο.

Πιο συγκεκριμένα ας δούμε τι είναι λογικά αλλά και σε σχέση με την ιστορική πείρα οι αντιφασιστικές πολιτοφυλακές. Αποτελούν λοιπόν έναν «στρατιωτικό βραχίονα» ενός αντιφασιστικού κινήματος, ο οποίος εξυπηρετεί δύο εξίσου σημαντικές ανάγκες και της παρούσας συγκυρίας. Η πρώτη ανάγκη είναι αυτή της άμυνας των πολιτικών και κοινωνικών ομάδων που βάζουν στο στόχαστρο οι φασίστες. Η δεύτερη είναι η επίθεση στα φυσικά πρόσωπα, στις δομές και στους κάθε φύσης υποστηρικτές των φασιστών. Συνάγεται λοιπόν το συμπέρασμα ότι για να είναι αποτελεσματικές αυτές οι πολιτοφυλακές πρέπει να διοχετεύουν την ενέγεια τους στην οργάνωση και τη διεξαγωγή του πολέμου στο δρόμο.

Εννέα Θέσεις για τη Χρυσή Αυγή, τον Επελαύνοντα Μεταμοντέρνο Ολοκληρωτικό Καπιταλισμό και το Κίνημα Αποκατάστασης της Ζωής και της Αξιοπρέπειας

Tου λάμπε ράτ

1. Καταρχήν, ο αγώνας ενάντια στον (ολοκληρωτικό) εθνικισμό-ρατσισμό είναι αγώνας ενάντια στον (αυταρχικό) υπαρκτό φιλελευθερισμό του Έθνους, του Κράτους, της Αγοράς και του Δικαίου και κατ’ επέκταση ενάντια στον (ολοκληρωτικό) καπιταλισμό.

2. Η Χ.Α. είναι μέρος των υπερπατριωτικών-εθνικιστικών εκείνων δυνάμεων που θα αποτελέσουν τη βάση για την επιστροφή του κεφαλαίου και των καπιταλιστών σε εθνικές λύσεις εκτός ευρώ και ε.ε., αν οδηγηθούν εκεί τα πράγματα στο εγγύς μέλλον (ήδη όπου βρεθούν κι όπου σταθούν μιλούν για ελληνικές ΑΟΖ, για πετρέλαια και φυσικά αέρια, για εθνική ανάπτυξη κλπ, στο βαθμό και στο μέτρο βέβαια που αυτή η ανάπτυξη θα είναι εφικτή στα πλαίσια ενός καπιταλισμού σε βαθύτατη κρίση).

3. Η Χ.Α. συνδυάζει την ηγεμονία του εθνικού στοιχείου με αυταρχικά φιλελεύθερες θέσεις και όχι με σοσιαλιστικές όπως έκαναν οι γερμανοί εθνικοσοσιαλιστές.

Το σύνδρομο της Κίνας

του Στέργιου Κατσαρού

Η εποχή του Κοινοβουλίου τέλείωσε στη θέση του ο Λεβιάθαν του Βοναπάρτη

Η κρίση της πολιτικής ή πολιτική της κρίσης ;  

Πολύ πριν ξεσπάσει η κρίση το 2008 ειχα γράψει οτι την πρώτη δεκαετία του 2000 θα ξεσπάσει μια κρίση πιο καταστρεπτική απο εκείνη του 29και που θα έχει διάρκεια 25 χρόνια Τότε μας αποκαλούσαν γραφικούς και<<προφήτες >>Το 2008 Αυτοί οι προφεσόροι ,οι έγκυροι αναλυτές και οι γκουρού της οκονομίας ,οταν ξέσπασε η κρίση προσπάθησαν να προβλέψουν την εξέλιξή της.Η προβληματική τους ήταν αν αυτή θα ήταν τύπου V,U ή W δηλαδή αν το διαγραμμα της θα είχε η μορφή αυτών των γραμμάτων.

 

Η πρόβλεψη μας δεν στηρίζονταν σε κάποιες μαντικές ικανότητες τα πράγματα ήταν ορατά με γυμνά μάτια ,αρκεί να μη φορούσε κανείς παραμορφοτικά γυαλιά. Κυκλοφορούν πολλές επόνυμες φίρμες και το κυριώτερο να μην έπασχε απ' αυτή την ανίατη ασθένεια ,εννοώ την θεολογική πίστη στην αιωνιότητα του καπιταλισμού .

Κάτι για τον αναρχισμό

Παρακάτω παρατίθενται αποσπάσματα από δύο βιβλία του Μάρεϊ Μπούκτσιν.

Θέλησή μου είναι να προβληματιστούμε ξανά πάνω σε κάποια θέματα, που άπτονται άμεσα του Αναρχισμού και της πρακτικής του

Μπορεί κάποιος να μην συμφωνεί απόλυτα με τους προβληματισμούς που καταθέτει ο Μπούκτσιν ή έστω με τον οξύ τρόπο που το κάνει (είμαι ένας από αυτούς), αλλά κατά τη γνώμη μου, η προσπάθεια οξείας αυτοκριτικής καθίσταται σπουδαιότερη από την οποιαδήποτε κριτική στους ιδεολογικούς μας αντιπάλους.

 Κοινωνικός Αναρχισμός ή Lifestyle Αναρχισμός: Ένα αγεφύρωτο Χάσμα

Εκδόσεις Ισνάφι (πρώτη Έκδοση 1995)

Κοινωνικός Αναρχισμός ή Lifestyle Αναρχισμός: Ένα αγεφύρωτο Χάσμα

Εδώ και δύο αιώνες, ο αναρχισμός- ως ένα οικουμενικό σώμα αντι-αυταρχικών ιδεών- αναπτύχθηκε μέσα από την αντίθεση δύο τάσεων: μια "περσοναλιστική" αφοσίωση στην ατομική αυτονομία και μια κολεκτιβιστική αφοσίωση στην κοινωνική ελευθερία.

Αυτές οι τάσεις δεν έχουν με κανέναν τρόπο συμφιλιωθεί στην ιστορία της ελευθεριακής σκέψης.

{…} Η αποτυχία του αναρχισμού να γεφυρώσει αυτό το χάσμα, να αρθρώσει τη σχέση μεταξύ ατομικού και συλλογικού και να εξαγγείλει τις ιστορικές περιστάσεις που θα έκαναν εφικτή μια α-κρατική κοινωνία δημιούργησε προβλήματα στην αναρχική σκέψη που παραμένουν άλυτα μέχρι σήμερα. 

Μερικές σκέψεις για το αναρχικό κίνημα

Η ανεργία και τα αλλεπάλληλα εισπρακτικά μέτρα των νεοφιλελεύθερων επιλογών της ευρωπαϊκής πολιτικής σκηνής, έχει σπρώξει το μεγαλύτερο μέρος της κοινωνίας στα όρια της φτώχιας και της απογοήτευσης. Ένα μέρος αυτών, άρχισε δειλά τα τελευταία χρόνια να κινητοποιείται διεκδικώντας, κυρίως τα χαμένα τους προνόμια και την πρότερη οικονομική τους «άνεση». Οι κινηματικές τους διέξοδοι όμως, είτε μέσω των συστημικών ηγεσιών του διεφθαρμένου και αστικού κατά βάση συνδικαλιστικού τους κινήματος, είτε μέσω των θεσμικών κομμάτων της συμβιβασμένης αριστεράς και της σοσιαλδημοκρατίας, κάθε άλλο παρά γόνιμες είναι.

Οι προσχηματικές εικοσιτετράωρες απεργίες, οι παραδοσιακοί περίπατοι διαμαρτυρίας μπροστά από τη Βουλή αλλά και η ψευδής ελπίδα αλλαγής μέσω των αστικών εκλογών, οδήγησαν το όποιο κινηματικό υποκείμενο στην απογοήτευση και την απραξία. Τα «σοσιαλιστικά» και «κομουνιστικά» κελεύσματα δεν έχουν απήχηση, και το όραμα της μελλοντικής κοινωνίας όπως περιγράφεται στα προγραμματικά κείμενα των μεγάλων θεωρητικών, μάλλον δεν συγκινεί αρκετούς ώστε να διαμορφωθεί ρεύμα αλλαγής. Η ξύλινη γλώσσα, οι διάφοροι φιλοσοφικοί, οικονομικοί και κοινωνιολογικοί όροι των αναλύσεων, μάλλον απωθούν τον απλό άνθρωπο παρά τον έλκουν κοντά στην επαναστατική προοπτική του επαναπροσδιορισμού του κοινωνικού και οικονομικού μοντέλου της κοινωνίας.

Νοηματοδοτώντας τον αναρχισμό

Ο Ντέιβιντ Τουρκάτο εργάζεται ως γλωσσολόγος στο Βανκούβερ του Καναδά και ερευνά την ιστορία του αναρχισμού για πολλά χρόνια σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Σάιμον Φρέιζερ. Είναι συντάκτης της πολύτομης συλλογής των έργων του Ερρίκο Μαλατέστα. Τμήματα της παρούσας εισαγωγής προέρχονται από μια εργασία που παρουσιάστηκε στο Έβδομο Συνέδριο Ευρωπαϊκών Κοινωνικών Επιστημών της Ιστορίας που έγινε στη Λισαβόνα της Πορτογαλίας από 26 Φεβρουαρίου έως 1 Μαρτίου 2008. Το κείμενο “Νοηματοδοτώντας τον Αναρχισμό” είναι η εισαγωγή στο δεύτερο τόμο “ΤheEmergenceoftheNewAnarchism (1939-1977)” της δίτομης συλλογής “Anarchism, ADocumentaryHistoryof Libertarian Ideas” και γράφτηκε τον Ιούλιο του 2008.



Στις αρχές της δεκαετίας του 1960 ο George Woodcock είχε πει ότι το έτος 1939 σημάδεψε “τον αληθινό θάνατο του αναρχικού κινήματος στην Ισπανία”. Οι ομάδες, τα περιοδικά, τα σχολεία και οι κοινότητες που ακολούθησαν “σχημάτισαν μόνο το φάντασμα του ιστορικού αναρχικού κινήματος”1. Ο ισχυρισμός θα εκλαμβανόταν ως αληθοφανής και δεν θα εμφανιζόταν στις αναλύσεις για τον αναρχισμό απ’ τις απαρχές του. Για μεγάλο μέρος της ιστοριογραφίας οι αναρχικοί ήσαν πάντοτε αναγκαστικά αποτυχημένοι. Ο αναρχισμός, με τη σειρά του, περιγράφεται ως νεκρή, θνήσκουσα ή καταδικασμένη ιδεολογία, ανάλογα με την χρονολογική σκοπιά του καθενός. Η εξήγηση γιατί δεν μπορεί να είναι αλλιώς, γίνεται το έργο του ιστορικού.